ငလျင်ကြီးလိုမျိုး အပြင်းအထန် တုန်လှုပ်မှုတွေ ဖြစ်ပြီးတဲ့နောက်မှာ ကလေးငယ်တွေ စကားမပြောနိုင်တော့တာက တကယ်ဖြစ်တတ်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခုပါပဲဒါကို "စိတ်ဒဏ်ရာကြောင့် စကားမပြောနိုင်ခြင်း (Traumatic Mutism)" လို့ ခေါ်ကြပါတယ်။အခုကတော့ ငလျင်ပြီးနောက်ဖြစ်တာမို့ "Post-earthquake Mutism " လို့ သတ်မှတ်ပါတယ် ။ ဒီ Topic ဟာ ကျွန်မ...

"ကလေးငယ်များနှင့် ငလျင်ကြောက်စိတ်" စိတ်မချမ်းမြေ့စရာ ငလျင်သတင်းတွေနဲ့ အတူ ကျွန်မတို့ဟာ မိနစ်တိုင်းစက္ကန့်တိုင်းနီးပါး စိတ်မသက်မသာဖြစ်မှုကို ခံစားနေကြရပါတယ်။ ရှင်သန်သူတွေမှာလည်း ရှင်သန်သူအလျောက် ၊ ငလျင်ဒဏ်မခံလိုက်ရပေမယ့် တက်လာတဲ့သတင်းတွေဖတ်ပြီး ကိုယ်သာ အဲ့နေရာမှာဆိုရင်စတဲ့ ကိုယ်ချင်းစာစိတ်တွေကြောင့် ရင်မောနေသူတွေဟာလည်း ဒီနိုင်ငံမှာ လူလာဖြစ်ရတာ ကံဆိုးလှချည်ရဲ့လို့ပင် မငြီးငြူနိုင်တော့လောက်အောင် ဝေဒနာမီးဟာ ကူးစက်မြန်ပါတယ် ။ ပြိုကျသွားတဲ့...

ငလျင်ဘေးအပြီးမှာ အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူတွေ ခံစားရတတ်တဲ့ survivor guilt ဆိုတာဟာ အလွန်ကိုမှ ပင်ပန်းခက်ခဲလှတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေတစ်ခုပါ။  တကယ်တော့ ငလျင်ကပ်ဘေးရယ်လို့မှ မဟုတ်ပါဘူး ကျွန်မတို့တစ်နိုင်လုံးအတိုင်းအတာနဲ့ကတော့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ၊ စစ်ပွဲတွေ ၊ တိုက်ခိုက်မှုတွေ စတဲ့ အဖြစ်အပျက်ဆိုးတွေကနေ ရှင်ကျန်ခဲ့ရသူတွေမှာလည်း ဒီ survivor guilt ကို...

အခုအချိန်မှာ လူတိုင်းနီးပါး လိုအပ်နေတဲ့ PFA (Psychological First Aid) လို့ခေါ်တဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရှေးဦးပြုစုနည်းလေးတွေကိုလည်း အကျဉ်းချုံးလေး မျှဝေပေးချင်ပါတယ်။ PFA ဆိုတာ တတ်ကျွမ်းနားလည်တဲ့ ပညာရှင်တွေပဲ လုပ်လို့ရတဲ့အရာမျိုး မဟုတ်ပါဘူးမည်သူမဆို PFA ပေးလို့ရပါတယ်ပညာရှင်များသာမကပဲ စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေ ၊ အရေးပေါ်ကယ်ရေးဝန်ထမ်းတွေအပြင် ပြည်သူလူထုအချင်းချင်း ပေးလို့ရပါသေးတယ် ။မှန်ကန်တဲ့နည်းလမ်းနဲ့...

◾️သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကြုံတွေ့ပြီး (၂၄) နာရီအတွင်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်သောလက္ခဏာများ စိတ်တင်းကျပ်ခြင်း၊ စိုးရိမ်စိတ်လွန်ကဲခြင်း၊ အလွန် အမင်း ထိတ်လန့်ခြင်း စကားမေးမရတော့ဘဲ ငေးငိုင်သွားခြင်း မိမိကြုံတွေ့ခဲ့ရသော အဖြစ်အပျက်များကို လက်မခံနိုင်၊ မယုံကြည်နိုင်ခြင်း ဂဏာမငြိမ်ခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးနေခြင်း ငိုကြွေးခြင်း လူအများနှင့်ရောနှောမနေတော့ဘဲ တသီးတခြားနေ လာခြင်း မိသားစုအတွင်း မိမိတစ်ဦးတည်း ရှင်သန်လွတ် မြောက်ခဲ့ရခြင်းအတွက် အပြစ်မကင်းသလို ခံစားရ ခြင်း…… ◾️သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကြုံတွေ့ပြီး ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အတွင်း...

စွဲလမ်းမှုလို့ပြောရင် အကောင်အထည်ပြလို့ရတဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်၊ အရာဝတ္တုတွေကို စွဲလမ်းကြတာမျိုး ရှိသလို လက်ဆုပ်လက်ကိုင် ပြလို့မရတဲ့ စိတ္တဇနာမ်တွေအပေါ်လည်း စွဲလမ်းတာမျိုးလည်း ရှိတတ်ကြပါတယ်။ ချစ်ရသူကို စွဲလမ်းမယ်။အတိတ်တွေကို စွဲလမ်းမယ်။စိတ်ကို မူးယစ်စေတဲ့အရာတွေကို စွဲလမ်းမယ်။နာကျင်ရတာကို စွဲလမ်းမယ် စသဖြင့်ပေါ့။ ဒီနေ့အဖို့ကတော့ မျက်စိနဲ့မမြင်ရ၊ ကိုင်တွယ်ထိတွေ့လို့မရတဲ့ အရာတွေအပေါ် စွဲလမ်းခြင်းအကြောင်းကိုပဲ ဆွေးနွေးသွားပါ့မယ်။…… လူအများစုက အတိတ်တွေထဲမှာ ပိတ်မိနေတတ်ကြတာ...

"စိတ်ကိုလည်း ရေချိုးပေးပါ" ကျွန်တော်တို့တွေဟာ နေ့စဥ် မနက်အိပ်ရာကနိုးလာတဲ့အခါ မျက်နှာသစ်ကြတယ်။ သွားတိုက်ကြတယ်။ ကိုယ်လက်သန့်စင်တာတွေ လုပ်ကြတယ်။ ရေချိုးကြတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ကို သန့်ရှင်းရေးလုပ်ကြတယ်။ ရေချိုးလိုက်ရင် လန်းဆန်းတက်ကြွသွားတယ်။ မိုးလင်းတာနဲ့ ကျွန်တော်တို့တွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်ကို သန့်ရှင်းအောင်လုပ်ကြသလို မျက်နှာကိုလည်း လှအောင်လုပ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မိမိရဲ့စိတ်ကို သန့်ရှင်းရေးလုပ်ဖို့၊ စိတ်ကိုရေချိုးပေးဖို့ကိုတော့ ကျွန်တာ်တို့ သတိမူဖို့...

It's OK not to be OK ✌🏻 "ကျရှုံးသွားလည်းရတယ်" ဆိုတဲ့စကားနောက်မှာ"ပြန်ထနိုင်ဖို့သာ အရေးကြီးတာ" ဆိုပြီး ကျွန်မတို့ အများအားဖြင့် ပြောတတ်ကြတယ်မို့လား။ မှန်ပါတယ်။ တကယ်တမ်းလဲကျသွားသူတွေမှာ ပြန်ထဖို့အတွေးက ရှိပြီးသားပါ။ ဒါပေမယ့် ပြန်ထဖို့၊ ထူထောင်ဖို့၊ အားယူဖို့၊ ပြန်စတင်ဖို့ အချိန်ကြာခြင်း၊ နှေးခြင်း/မြန်ခြင်းတွေကတော့ တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်မှုအပေါ်လိုက်ပြီး...