အသည်းကွဲလို့ ရင်ကွဲနာကျလို့ သေနိုင်လား ?
အသည်းကွဲဝေဒနာ ( Broken Heart Syndrome ) ဆိုတာ ဆေးပညာမှာ တကယ်ရှိပါတယ်။ ဒီ Broken Heart Syndrome ဆိုတာ ကိုယ်ချစ်ရတဲ့သူတစ်ယောက်ယောက် ဆုံးပါးတာ၊ ချစ်ရသူနဲ့ လမ်းခွဲရတာ စတဲ့ဝမ်းနည်းကြေကွဲဖွယ်ကောင်းတဲ့အဖြစ်အပျက်တွေကြောင့် ရင်ဘတ်အောင့်တာ၊ အသက်ရှူမဝတာ စတာတွေ ခံစားရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလိုအသည်းကွဲဝေဒနာကို stress-induced cardiomyopathy or Takotsubo cardiomyopathy လို့လည်း ခေါ်ကြပါတယ်။
.
ဘာကြောင့် Broken Heart Syndrome ဖြစ်ရသလဲ ?
အလွန်အမင်း စိတ်ထိခိုက်ဝမ်းနည်းဖွယ် အဖြစ်အပျက်နဲ့ ကြုံရတဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်ကနေ stress hormones တွေထွက်လာပြီး နှလုံးရဲ့သွေးပို့လွှတ်ခြင်းကို ခဏတာရပ်တန့်သွားစေပါတယ်။
နှလုံးဘယ်ဘက်အခန်းနံရံကလည်း အားနည်းလာပြီး သွေးထုတ်ပေးတာ ရပ်လာပါတယ်။ အဲ့ဒီအခါ ရင်ဘတ်အောင့်တာ၊ နှလုံးသွေးလည်ပတ်မှုမကောင်းတာ စတာတွေဖြစ်လာပါတယ်။
Broken Heart Syndrome ဟာ မကုသဘဲထားမယ်ဆိုရင် ရုတ်တရက်နှလုံးရပ်ခြင်း ( Heart attack )လိုပဲ အသက်သေဆုံးနိုင်ပါတယ်။ ရှားတာတော့ အတော်ရှားပါတယ်။
.
Broken Heart Syndrome မှာ ဘယ်လိုရောဂါလက္ခဏာတွေ ခံစားရမလဲ ?
အဖြစ်များဆုံး လက္ခဏာတွေကတော့ ရင်ဘတ်အောင့်တာ၊ အသက်ရှူရခက်တာတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ တခြားအနေနဲ့…
* မူးဝေခြင်း၊ သတိလစ်ခြင်း
* သွေးပေါင်ကျခြင်း
* ပျို့အန်ခြင်း
* နှလုံးခုန်နှုန်းမမှန်ခြင်းစတဲ့ လက္ခဏာတွေလည်း ခံစားရနိုင်ပါသေးတယ်။ အကယ်လို့ Heart attack လိုလက္ခဏာတွေ ခံစားရတယ်ဆိုရင် နီးစပ်ရာဆေးရုံဆေးခန်းကို အမြန်သွားဖို့ လိုပါတယ်။
.
ဘယ်လိုအရာတွေက Broken Heart Syndrome ကို ဖြစ်စေသလဲ ?
အလွန်အမင်းစိတ်လှုပ်ရှားတဲ့အခါ ၊ ဝမ်းနည်းစိတ်ထိခိုက်ဖွယ်အဖြစ်အပျက်နဲ့ ကြုံရတဲ့အခါ stress hormones တွေထွက်ပြီး Broken Heart Syndrome ဖြစ်ဖို့ လှုံ့ဆော်ပေးပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံ အရမ်းပျော်ပြီးစိတ်လှုပ်ရှားတဲ့အခါလည်း ဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။
ဒါ့အပြင် ရှားတော့ရှားပေမယ့် Epinephrine, Duloxetine, Venlafaxine, Levothyroxine and Methamphetamine စတဲ့ဆေးတွေကလည်း Broken Heart Syndrome ကို ဖြစ်စေနိုင်တာတွေ့ရပါတယ်။
.
ဘယ်သူတွေမှာ ပိုအဖြစ်များသလဲ ?
အမျိုးသမီးတွေဟာ အမျိုးသားတွေထက် Broken Heart Syndrome ကို ခံစားရနိုင်ခြေ ပိုများပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အသက် ၅၀ ကျော် အမျိုးသမီးတွေမှာ estrogen hormone နည်းလာတာကြောင့် ပိုအဖြစ်များပါတယ်။
* အသက် ၅၀ ကျော်သူများ
* မျိုးရိုးထဲတွင် ရောဂါရှိဖူးသူများ
* ဦးနှောက်ထိခိုက်ဖူးသူများ
* အတက်ရောဂါရှိသူများ
* စိတ်ကျရောဂါရှိသူတွေမှာ ပိုပြီးအဖြစ်များပါတယ်။
.
ဘယ်လို စစ်ဆေးကုသမှုတွေ လုပ်မလဲ ?
ဆရာဝန်နဲ့ပြသပြီး စစ်ဆေးမှုခံယူတာ၊ ECG ဆွဲတာ၊ သွေးစစ်တာ၊ နှလုံးသွေးကြောစစ်ဆေးတာ ( Coronary angiogram )၊ နှလုံး echo ရိုက်တာ၊ Chest X-ray ရိုက်တာနဲ့ Radionuclide perfusion imaging ရိုက်တာ စတာတွေ ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။
Broken Heart Syndrome ဟာ ကုသရင်ပျောက်နိုင်တဲ့ရောဂါပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်နဲ့ ACE inhibitors, ARBs, Beta blockers, Diuretics and anti-anxiety medications စတဲ့ဆေးတွေ သောက်သုံးနိုင်ပါတယ်။
.
Broken Heart Syndrome မှာ ဘယ်လိုနောက်ဆက်တွဲရောဂါတွေ ခံစားရနိုင်သလဲ ?
အသည်းကွဲဝေဒနာကြောင့် အသက်သေဆုံးရတယ်ဆိုတာကတော့ အလွန်ရှားတဲ့ဖြစ်စဉ်ပါ။ အများစုက သက်သာပျောက်ကင်းနိုင်ပြီး တချို့ကတော့ အောက်ဖော်ပြပါ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေ ခံစားရနိုင်ပါတယ်…
* နှလုံးအဆို့ရှင်ပျက်စီးခြင်း
* နှလုံးပုံမှန်အလုပ်မလုပ်တော့ခြင်း
* သွေးပေါင်ကျခြင်း
* အဆုတ်ထဲ သွေးများဝင်ခြင်း
* နှလုံးခုန်မူမမှန်ခြင်း
.
အသည်းကွဲဝေဒနာနဲ့ Heart attack ဘာတွေ ကွာခြားသလဲ ?
ခံစားရတဲ့ရောဂါလက္ခဏာတွေက ဆင်တူပေမယ့် ရောဂါဖြစ်စဉ်ကတော့ ကွာခြားပါတယ်။ Heart attack က နှလုံးသွေးကြောပိတ်ပြီး နှလုံးက ပုံမှန်သွေးမပို့နိုင်တော့တာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ Broken Heart Syndrome မှာတော့ stress hormones ကြောင့် နှလုံးရဲ့သွေးပို့လွှတ်နိုင်နှုန်းကျလာတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ Broken Heart Syndromeဟာ ကုသရင်လည်း အလွယ်တကူ သက်သာပျောက်ကင်းနိုင်ပါတယ်။
Reference: 
https:// www. webmd .com/heart-disease/can-you-die-broken-heart
NUG, MOH တယ်လီကျန်းမာ ၊ လူတိုင်းအတွက်ပါ
တယ်လီကျန်းမာတွင် ဆရာဝန်များနှင့် အွန်လိုင်းမှ အခမဲ့တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပါသည်
*** ပိတ်ရက်မရှိပါ ***
ကြိုတင်ဘိုကင်ယူရန်အတွက် တယ်လီကျန်းမာ၏ messengerသို့ ဆက်သွယ်ပါ
( နေ့စဥ် မနက် ၈နာရီမှ ည၁၀နာရီအထိ )
Ministry of Health,
National Unity Government.
Published on: 18 January 2023
Last Updated: 18 January 2023