ခုခံအားကျဆင်းမှုကူးစက်ရောဂါပိုး (HIV) နဲ့ အဲဒီရောဂါကို ကုသတဲ့ဆေး (ART) အကြောင်းတွေကို ရေးနေကျကနေ ဒီတစ်ခါတော့ အထွေထွေ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားအားကစားနဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းအကြောင်းလေးတွေကို ရေးပါ့မယ်နော်။ ART၊ HIV နဲ့ပတ်သတ်ပြီး မေးစရာ တိုင်ပင်စရာတွေ ရှိလာရင်တော့ တယ်လီကျန်းမာရဲ့ TeleRed ဆေးခန်းကိုသာ ဘွတ်ကင် လှမ်းတင်ထားလိုက်ပါ။...

သွေးဆုံးပြီးမှ သွေးပြန်ဆင်းတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လက်ထောက်ဆရာဝန်ဘဝက ငိုအားထက် ရယ်အားသန်ခဲ့ရတဲ့ အလွဲလေးတစ်ခုအကြောင်း ပြောပြမယ်နော်။ အရင်ဆုံး အခြေခံဗဟုသုတလေးက စပါရစေ... အမျိုးသမီးများ သွေးဆုံးပြီလို့ ဘယ်တော့မှ တစ်ထစ်ချ သေချာပေါက် ရဲရဲပြောဝံ့သလဲဆိုရင် ရာသီမမှန်စေသော မဟော်မုန်းပါ ကိုယ်ဝန်တားဆေးများ လုံးဝမသုံးဘဲ သဘာဝအတိုင်း ရာသီမပေါ်တာ တစ်နှစ်တင်းတင်းပြည့်မှ ပြောရဲပါတယ်။ မြန်မာအမျိုးသမီးများရဲ့ သွေးဆုံးသောပျမ်းမျှအသက်သည်...

ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲခြင်းဟာ လူတွေရဲ့ကျန်းမာရေးကို နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ ရာသီဥတုနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ လွန်ကဲစွာပြောင်းလဲမှုတွေဟာ ရှိရင်းစွဲကျန်းမာရေးပြဿနာတွေကို တိုးလာစေနိုင်တဲ့အပြင် ရောဂါပြဿနာအသစ်တွေကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ... ... ???? ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုတွေဟာ လူ‌တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးအပေါ် ဘယ်လိုသက်ရောက်မှု ရှိနိုင်လဲ.... ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနဲ့ အပူချိန်လွန်ကဲခြင်း၊ လေထုညစ်ညမ်းခြင်း၊ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အဆိပ်အတောက်တွေတိုးလာခြင်းနဲ့ အစားအစာမဖူလုံခြင်း စတာတွေဟာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ...

သားဆက်ခြားနည်း နောက်တစ်နည်းဖြစ်တဲ့ အမျိုးသားလိင်တံအစွပ် Condom အသုံးပြုနည်းအကြောင်း (Barrier Method) ပြောကြရအောင်နော်။ သမိုင်းကို ပြန်လှန်ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် condom ဆိုတာ BC 300 လောက်ကတည်းက ပေါ်ခဲ့တာတဲ့။ စပေါ်ခါစက သိုးတွေ၊ ဆိတ်တွေရဲ့ ဆီးအိမ်၊ အူသိမ်စသည်တို့ဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်တဲ့။ အဲဒီအချိန်ကတည်းက လိင်မှတစ်ဆင့်ကူးစက်သော ရောဂါများကို...

"ဆရာမရေ ကျွန်မသမီးကို ကြည့်ပေးပါဦး...." ဟူသော စကားသံနှင့်အတူ မျက်စိမျက်နှာပျက်နေသည့် အမေဖြစ်သူက အသက်ဆယ့်‌ခြောက်နှစ်အရွယ် သနားကမားမိန်းကလေးတစ်ယောက်ကို လက်ဆွဲ၍ ဝင်လာလေသည်။ ကလေးမလေးခမျာ မျက်နှာချောင်ကျနေရုံသာမက လူကလည်း ဖြူပတ်ဖြူရော်ဖြစ်နေ‌၏။ ဆေးခန်းထဲဝင်လာကတည်းက တဟွတ်ဟွတ်နှင့် ချောင်းဆိုးနေသည်မှာလည်း မြင်မကောင်းလှပေ။ "ဘယ်လိုဖြစ်တာလဲ အဒေါ်ရေ ပြောပါဦး" "ဒါ ကျွန်မသမီးလေးပါ ဆရာမ။ ချောင်းဆိုးတာ သွေးတွေပါလာလို့...

ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ဟန်ချက်ကို အဓိကအာရုံခံပြီး ထိန်းညှိဖို့လုပ်ဆောင်ပေးနေတာက မျက်စိ၊ နားနဲ့ ကြွက်သား/အဆစ်တွေမှာ ရှိနေတဲ့ အာရုံကြောတွေ ဖြစ်ပါတယ်နော်။ မျက်စိကတော့ ရှင်းပါတယ်။ သူမြင်နေသမျှအားလုံးကို ဦးနှောက်ဆီ သတင်းပို့တာမို့ ကိုယ့်ခန္ဓာကိုယ်ဟာ အတည့်လား/ဇောက်ထိုးထား၊ ရပ်နေတာလား/ရွေ့နေတာလား အစရှိသဖြင့် သိနေရတာပေါ့။ ကြွက်သားနဲ့ အဆစ်အမြစ်တွေမှာရှိတဲ့ အာရုံကြောတွေကတော့ သူတို့ရဲ့ပုံစံအနေအထားကို အာရုံခံပြီး ဦးနှောက်ဆီ အမြဲသတင်းပို့ပေးနေပါတယ်။...

"ခြင်တွေက အခြားလူတွေနား မသွားဘဲ ဘာကြောင့် ငါ့နားပဲ တဝဲလည်လည် လုပ်နေကြလဲ မသိဘူးကွာ" ကြုံဖူးကြမယ် ထင်ပါတယ်နော်။ လူ ၃-၄ ယောက် အတူရှိနေချိန်မှာတောင် တစ်ဦးတစ်ယောက်နားကိုပဲ ခြင်တွေပိုရှိနေ၊ ပိုကိုက်နေတာမျိုး။ ဒါဟာ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် အဲဒီလူဆီမှာ ခြင်တွေကို စွဲဆောင်နိုင်တဲ့ (ခြင်တွေကြိုက်တဲ့) အချက်တွေ ရှိနေလို့ပါတဲ့ ???? ... ... ခြင်တွေဟာ...

လိင်ဆက်ဆံခြင်း/အတူနေခြင်းဆိုတာဟာ အဖိုအမဆိုင်ရာ သဘာဝတရားပါ။ ဒါပေမယ့် နှစ်ဦးသဘောတူ ချစ်ကြည်နူးပြီး ကောင်းမွန်တဲ့ခံစားချက်နဲ့ အတွေ့အကြုံရဖို့အပြင် အန္တရာယ်မရှိဘဲ လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ အတူနေဆက်ဆံခြင်း ဖြစ်ဖို့ကလည်း တကယ်ကို အရေးကြီးပါတယ်။ ... ... အကာအကွယ်မဲ့ လိင်ဆက်ဆံခြင်းဆိုတာ ဘာလဲ.... - အကာအကွယ်ဖြစ်တဲ့ ကွန်ဒုံး (Condom) မပါဘဲ အတူနေတာ - သန္ဓေတားဆေးမသောက်ဘဲ အတူနေတာ/အတူနေပြီး တားဆေးမ‌သောက်တာကို...