တီဘီရောဂါဟာ ကူးစက်နိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် ပျောက်ကင်းအောင် ကုသလို့ရတဲ့ ရောဂါတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ့အတွက် မိမိမှာ တီဘီရောဂါဖြစ်နေလား ဆိုတာကိုတော့ သတိထားမိဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီအပတ်မှာတော့ တီဘီရောဂါနဲ့ပတ်သက်ပြီး သတိထားရမယ့် အခြေအနေတွေနဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ခံယူသင့်တဲ့ အခြေအနေများကို လူမျိုးပေါင်းစုံ (၁၁) ဘာသာနဲ့ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ ကိုယ့်မိတ်ဆွေတွေ တစ်ယောက်ဖြစ်ဖြစ် နှစ်ယောက်ဖြစ်ဖြစ်...

အခုလို မုတ်သုံရာသီမှာ ရေကြီးရေလျှံမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်တတ်သလို၊ ဒီလို ရေကြီးရေလျှံမှုတွေကြောင့်လည်း ရေမှတစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်တဲ့ရောဂါတွေဟာ ပိုမိုဖြစ်ပွားလာနိုင်ပါတယ်။ အခန့်မသင့်လို့ ဒီလိုအဖြစ်အပျက်တွေ ကြုံလာခဲ့ရင်တော့ ကူးစက်ရောဂါတွေ မဖြစ်ပွားစေဖို့အတွက် ကြိုတင်ကာကွယ်ထားဖို့ကလည်း အင်မတန်အရေးကြီးလှပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီအပတ်မှာတော့ "ရေကြီးခြင်း​ကတစ်ဆင့် ကူးစက်ရောဂါတွေ ပိုမိုဖြစ်ပွားမှုကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ သောက်ရေ၊ သုံးရေကို ဘယ်လို စနစ်တကျ...

"စိတ်ပျို ကိုယ်နု" ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးစကားအတိုင်း လူတွေရဲ့ စိတ်ပျော်ရွှင်မှုနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးဟာ တစ်နေ့တာလုပ်ဆောင်မှုတွေအပေါ်မှာ များစွာအကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိပါတယ်။ စိတ်မကြည်လင်တဲ့အခါ၊ စိတ်မပျော်ရွှင်ကြတဲ့အခါ ဘယ်အရာကိုမဆို အကောင်းမြင်စိတ် မရှိနိုင်သလို၊ ဘာကိုပဲလုပ်လုပ် အဆင်မပြေတာမျိုးလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးဟာ အရေးကြီးသလို၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာလည်း ကျန်းမာပျော်ရွှင်ဖို့က လူတိုင်းအတွက် အင်မတန် လိုအပ်လှပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီအပတ်မှာတော့ စိတ်ကျန်းမာရေးကို...

ဆီးချိုရောဂါဆိုတာ လူတိုင်းနဲ့ ရင်းနှီးပြီးသား ရောဂါအမည်တစ်ခုပါ။ ဆီးချိုရောဂါဖြစ်လျှင် ပေါ့ပါ့ဆဆ မနေသင့်သလို သေချာစွာ ထိထိရောက်ရောက် ကုသမှုခံယူဖို့လည်းလိုအပ်ပါတယ်။ ဆီးချိုရောဂါကို သေချာစွာမကုသလျှင် နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးများစွာ ဖြစ်နိုင်သလို အသက်န္တရာယ်ကိုပါ ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ဒီအပတ်မှာတော့ ဆီးချိုရောဂါကို မကုသပါက ဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အခြေအနေများကို လူမျိုးပေါင်းစုံ (၁၁) ဘာသာနဲ့ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ ကိုယ့်မိတ်ဆွေတွေ တစ်ယောက်ဖြစ်ဖြစ်...

အခုလို စိုထိုင်းမှုများတဲ့ မိုးတွင်းရာသီကာလမှာ ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့ တုပ်ကွေးရောဂါ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများဟာ အလွယ်တကူ ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ “တုပ်ကွေးရောဂါ ကာကွယ်ပါ” ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာလေးကို ဗဟုသုတအဖြစ် လူမျိုးပေါင်းစုံဘာသာစကား (၁၁) မျိုးနဲ့ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ ကိုယ့်မိတ်ဆွေတွေ တစ်ယောက်ဖြစ်ဖြစ် နှစ်ယောက်ဖြစ်ဖြစ် မြင်ရသိိရအောင်လည်း ပြန်လည်မျှဝေပေးကြပါဦးလို့ မေတ္တာရပ်ခံပါရစေနော်...???? (ဗမာ၊ ကချင်၊...

ခုလိုမိုးတွင်းကာလမှာ အဆု‌တ်ရောင်နမိုးနီးယားရောဂါဟာ ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ မိမိတို့ရဲ့ သားငယ် သမီးငယ်၊ တူ/တူမလေးတွေမှာ ဒီလိုရောဂါမဖြစ်ရလေအောင် လူကြီးတွေအနေနဲ့ သတိထားပြီး ဂရုစိုက်ရှောင်ကြဉ်လို့ရတဲ့ အချက်လေးတွေလည်း ရှိနေတာကြောင့် မှတ်သားဖွယ်ရာဗဟုသုတအဖြစ် လူမျိုးပေါင်းစုံဘာသာစကား (၁၁) မျိုးနဲ့ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ ကိုယ့်မိတ်ဆွေတွေ တစ်ယောက်ဖြစ်ဖြစ် နှစ်ယောက်ဖြစ်ဖြစ် မြင်ရသိိရအောင်လည်း ပြန်လည်မျှဝေပေးကြပါဦးလို့ မေတ္တာရပ်ခံပါရစေနော်...???? (ဗမာ၊ ကချင်၊...

"ကင်ဆာ" လို့ကြားလိုက်တဲ့အခါ လူကြီးမှ အသက်ကြီးမှ ဖြစ်တာလို့ ထင်ရင်တော့ မှားပါလိမ့်မယ်...ကလေးတွေမှာလည်း ကင်ဆာရောဂါ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကလေးကင်ဆာရောဂါတွေကို လွယ်လွယ်သတိမထားမိကြတာမို့ ဂရုမစိုက်မိရင် အသိနောက်ကျနိုင်ပါတယ်။ ကလေးကင်ဆာရောဂါတွေဟာ - မျက်လုံးမှာ၊ သွေးရောဂါမှာ၊ ဦးနှောက်မှာ၊ ကျောက်ကပ်မှာ၊ အသည်းမှာ စသဖြင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် "ကလေးဘ၀မှာ ဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့ ကင်ဆာရောဂါလက္ခဏာ" တွေကို...

ခုလိုကာလ တိုင်းပြည်နေမကောင်းချိန်မှာ စစ်ဘေးရှောင်ဦးရေတွေလည်း တိုးပွားနေတာမို့ နေရာအသီးသီးမှ စစ်ဘေးရှောင်အားလုံးအတွက် မသန့်ရှင်းသောရေကြောင့် ရောဂါဘယများဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတာ ဂရုပြုမိအောင် ဒီအပတ်မှာတော့ "မသန့်ရှင်းသောရေကို သောက်သုံးခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားနိုင်သောရောဂါများ" အကြောင်းကို တိုင်းရင်းသားဘာသာစကား (၁၁) မျိုးနဲ့ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ ကိုယ့်မိတ်ဆွေတိုင်းရင်းသားတွေ တစ်ယောက်ဖြစ်ဖြစ် နှစ်ယောက်ဖြစ်ဖြစ် မြင်အောင် မျှဝေပေးကြပါဦးလို့ မေတ္တာရပ်ခံပါရစေနော်...???? (ဗမာ၊ ကချင်၊...