Cosmos

"တီတီနှင့် ဒေါက်ပီ" တစ်ခုသော ညနေခင်း၏ ကျေးလက်ဆေးခန်းလေးတွင် ဖြစ်သည်။ ဒေါက်ပီတစ်ယောက် လူနာတွေ တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက်ကြည့်နေရင်း အသက် ၂၀ ကျော်အမျိုးသမီးငယ်တစ်ဦး မွေးကင်းစ ကလေးငယ်ကိုချီပြီး ဆေးခန်းအဝတွင်ထိုင်ကာ အထဲသို့လှမ်းလှမ်းကြည့်နေသည်ကို သတိထားမိသည်။ မျက်နှာတွင်လည်း ကလေးငယ်ကို စိုးရိမ်နေသည့် ပုံစံတွေ့ရ၏။ ဤသို့ဖြင့် သိပ်မကြာခင် ထိုကလေးချီထားသော အမျိုးသမီးငယ် အလှည့်ရောက်၍ ဆေးခန်းထဲ...

အိပ်တဲ့အခါ ဟောက်တာကို ဘယ်လိုကုသကြမလဲ သင့်တော်တဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်ရှိပါစေ။ စိတ်ငြိမ်ဆေးနဲ့ အိပ်ဆေး စွဲသောက်တာမျိုး ရှောင်ကြဥ်ပါ။ အရက်နဲ့ ဆေးလိပ် အလွန်အကျွံသောက်ခြင်းမှ ‌ရှောင်ကြဥ်ပါ။ နှာခေါင်းပိတ်တာ၊ နှာခေါင်းဓာတ်မတည့်တာရှိရင် ကုသပါ။ နှာခေါင်းတွင်း ဖြန်းဆေး၊ အစက်ချဆေးတွေ အလွန်အကျွံ မသုံးပါနဲ့။ လည်ပင်းအနေအထား အဆင်မပြေပါက ပျော့ပျောင်းတဲ့ Neck collar သုံးပြီး အိပ်ပါ။ လိုအပ်ပါက နှာခေါင်းတွင်း...

"စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ခြင်း (Counseling) ယူဖို့ ဘာကြောင့် တွန့်ဆုတ်ကြတာလဲ" လူတိုင်းနီးပါး ကိုယ့်ဘဝမှာ တစ်ချိန်မဟုတ်တစ်ချိန် စိတ်ဖိစီးမှုတွေ၊ ခေါင်းခဲရတဲ့ ပြဿနာတွေ ကြုံရတတ်ပါတယ်။ ကိုယ်တိုင်ဖြေရှင်းဖို့ ဘယ်ကစပြီး ဘယ်လိုကိုင်တွယ်ရမှန်း မသိအောင် ခက်ခဲလာတဲ့အခါ Counseling (စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ကုသမှုခံယူခြင်း) ဆိုတာ အကူအညီတစ်ခု ဖြစ်လာပါတယ်။ ဒါပေမယ့်...

"နံနံလေးတွေ လှတယ်နော်" လက်ထဲကိုင်ထားသည့် နံနံပင်ကို ကြည့်ပြီးပြောတာလိုလို… ဈေးသည်ကောင်မလေးကို ကြည့်ပြီး ပြောတာလိုလိုဖြင့် သိန်းဆောင်တစ်ယောက် ဟိုဟိုဒီဒီလုပ်ရင်း ကောင်မလေး၏ မျက်နှာကို လှမ်းအကဲခတ်လိုက်သည်။ "ဟုတ်တယ် အစ်ကို… ဒီနေ့ နံနံတွေလတ်တယ်။ တခြားအရွက်တွေလည်း လှတယ်လေ။ ဒီနေ့ ဈေးကားရောက်တာစောသလို အသီးအနှံလည်းစုံတယ်။ ကြည့်ကြည့်ပါဦး" "ဟုတ်ပ ဟုတ်ပ… ဘာကြည့်ကြည့်… ဘယ်လိုကြည့်ကြည့်ကို...

ဒီရက်ပိုင်း လူမှုကွန်ရက်ပေါ်မှာ ပျံ့နှံ့နေတဲ့ "လူတိုင်း ကလေးမချစ်တတ်ဘူး" ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာလေးကို ကျွန်မလည်း ဖတ်လိုက်ရပါတယ်။ အမှန်ပါပဲ။လူတိုင်းဟာ ကလေးတွေကို အလိုအလျောက် ချစ်တတ်ကြတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကြောင်မချစ်တတ်သူ ရှိသလို၊ ခွေးမချစ်တတ်သူလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါဟာ လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ ကိုယ်ပိုင်စိတ်နေစိတ်ထားနဲ့ ခံယူချက်အပေါ် မူတည်ပါတယ်။ တချို့လူတွေမှာ အရင်က ကလေးတွေကို သိပ်မချစ်ပေမယ့်...

သင့် သွေးပေါင်ချိန်ကို ပုံမှန်တိုင်းပါ သွေးပေါင်ချိန် (၁၄၀/၉၀) mmHg နှင့်အထက် ရှိပါက သင် သွေးတိုးနေပြီ။ တယ်လီကျန်းမာ အခမဲ့အွန်လိုင်းဆေးခန်းကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ Ref: World Health Organization

"စိတ်ကျန်းမာရေးနှင့် Stigma" ✅ Stigma ဆိုတာဘာလဲ။ Stigma ဆိုတာ "စိတ်ရောဂါ ဝေဒနာခံစားနေရသူ၊ စိတ်ကျန်းမာရေး ချို့တဲ့သူတွေကို အားနည်းသူ၊ အန္တရာယ်ရှိသူ၊ ပြဿနာရှာသူ" အဖြစ် အထင်မှားပြီး ရှောင်ကြဉ်တာ၊ ကဲ့ရဲ့တာ၊ နှိမ့်ချတာ၊ ခွဲခြားဆက်ဆံတာ စတဲ့ အပြုအမူတွေလုပ်ခြင်းကို ဆိုလိုပါတယ်။ ဥပမာ . . . "စိတ်ဓာတ်ကျတယ်ဆိုတာ...

"အမျိုးသားကျန်းမာရေးအတွက် ညီလေးကြီးဖို့ မလိုပါ" သင်ဟာ လိင်တံကြီးထွားအောင် ဆီလီကွန်ဆေးထိုးထားသူ တစ်ယောက်လား။ သင်ဟာ လိင်တံကြီးထွားအောင် ဆီလီကွန်ဆေး ဒါမှမဟုတ် အခြားဓာတုဆေးဝါးတစ်ခုခု ထိုးထားသူတစ်ယောက်ဆိုရင် ဆေးပညာရှင်များနဲ့ အမြန်ဆုံး တိုင်ပင်ဖို့လိုပါမယ်။ အထူးသဖြင့် လိင်တံပြန်လည်ပြုပြင်ခြင်းနှင့် ဆီလီကွန်ဖယ်ရှားခြင်း အတွေ့အကြုံရှိတဲ့ ခွဲစိတ်ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါမှသာ လက်ရှိအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တိကျတဲ့လမ်းညွန်စောင့်ရှောက်မှုတွေ...