Cosmos

မိုးရာသီရောက်ပြီဆိုတာနဲ့ တုပ်ကွေးရာသီ စပြီဆိုတာ အားလုံး သိထားကြမှာပါ။ ဒါပေမယ့် တော်တော်များများ မေ့နေကြတာတစ်ခုက တုပ်ကွေးရောဂါဆိုတာ ကာကွယ်လို့ရတယ်၊ ကြိုတင်ကာကွယ်ဆေး ထိုးထားခြင်းအားဖြင့် ရောဂါမဖြစ်အောင်၊ ဆေးရုံတက်ရတဲ့အထိ မပြင်းထန်အောင် ခုခံကာကွယ်လို့ရတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပါပဲ။ ဒါကြောင့် တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မေးခွန်းတချို့ကို အောက်မှာ ဖြေပေးထားပါတယ်။ .. .. ◼️တုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးဆိုတာ ဘာလဲ Influenza virus ကြောင့်ဖြစ်တဲ့...

အသည်းပြည်တည်နာ (Liver abscess) ညာဘက်နံရိုးအောက် အောင့်တာ၊ ညာဘက်ဗိုက်အပေါ်ဘက် အောင့်တာ၊ ဖျားတာ… စတဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေ ပေါ်လာပြီးနောက်၊ ၀မ်းဗိုက်ကို အာထရာဆောင်း (ultrasound) ရိုက်တဲ့အခါ အသည်းမှာ တစ်ခုခုတွေ့ပြီဆို ကြောက်ကြရပါတယ်။ အသည်းကင်ဆာလား၊ အသည်းပြည်တည်နာလား၊ အသည်းမှာ ရေအိတ်တည်တာလား စသဖြင့်ပေါ့။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် တချို့အရာတွေက ultrasound...

"ဇီဝနာရီနဲ့ တစ်နေ့တာအတွင်း သွေးပေါင်ချိန်ပြောင်းလဲမှု" ဇီဝနာရီ သက်ရှိသတ္တဝါတို့ရဲ့ နေ့စဉ် တစ်နေ့တာအတွင်း ရုပ်၊ စိတ်နဲ့ အမူအကျင့် စတဲ့ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်တွေဟာ နေ့နဲ့ည အချိန်ကိုလိုက်ပြီး စည်းဝါးကိုက်ခါ ပြောင်းလဲကြပါတယ် (Diurnal rhythms) ။ အထူးသဖြင့် နေ့ဘက်နိုးထနေချိန်နဲ့ ညအိပ်နေချိန်တွေမှာ အလင်းအမှောင်ပြောင်းလဲမှုကိုလိုက်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့အစိတ်အပိုင်းတွေ အလုပ်လုပ်ပုံ မတူညီကြပါ။ အဲဒီလို ပြောင်းလဲမှုကို...

နေ့စဉ်ဘ၀အလုပ်တွေကိုပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ယုံကြည်ချက်တစ်ခုကြောင့် တစ်ချောင်းတည်းသောစိတ်နဲ့ ကြံစည်လုပ်ဆောင်နေတဲ့ အလုပ်ပဲဖြစ်ဖြစ် အချိန်အတော်ကြာသည်အထိ ကိုယ်ရောစိတ်ကိုပါ အနားမပေးဘဲ ဆက်တိုက်လုပ်ဆောင်လာတဲ့အခါ၊ စိတ်ရောကိုယ်ရော ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ပြီး အဲဒီအလုပ်တွေကို လုပ်ဖို့စိတ်မပါတာ စိတ်ကုန်နေတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အဲဒီအခြေအနေကို "ကိုယ်ရောစိတ်ရော မိမိဂရုစိုက်နိုင်တာထက် ပိုမိုပင်ပန်းနွမ်းနယ်လာခြင်း" (Burn-Out) လို့ သုံးနှုန်းပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ ဘယ်လိုအချက်တွေကြောင့်...

"စိတ်ပျို ကိုယ်နု" ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးစကားအတိုင်း လူတွေရဲ့ စိတ်ပျော်ရွှင်မှုနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးဟာ တစ်နေ့တာလုပ်ဆောင်မှုတွေအပေါ်မှာ များစွာအကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိပါတယ်။ စိတ်မကြည်လင်တဲ့အခါ၊ စိတ်မပျော်ရွှင်ကြတဲ့အခါ ဘယ်အရာကိုမဆို အကောင်းမြင်စိတ် မရှိနိုင်သလို၊ ဘာကိုပဲလုပ်လုပ် အဆင်မပြေတာမျိုးလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးဟာ အရေးကြီးသလို၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာလည်း ကျန်းမာပျော်ရွှင်ဖို့က လူတိုင်းအတွက် အင်မတန် လိုအပ်လှပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီအပတ်မှာတော့ စိတ်ကျန်းမာရေးကို...

တယ်လီကျန်းမာ အခမဲ့အွန်လိုင်းဆေးခန်းမှာ ခွဲစိတ်လူနာတွေကို ကြည့်ရှုပေးတဲ့အခါ လာပြတာအများဆုံးက လိပ်ခေါင်းပါ။ လိပ်ခေါင်းနဲ့အတူ စအိုကွဲနာ၊ ဂရင်ဂျီနာတွေလည်း အပြများပါတယ်။ ခုကတော့ လိပ်ခေါင်းအကြောင်းလေး ဆွေးနွေးပေးချင်လို့ပါ။ .. .. လိပ်ခေါင်းရောဂါက ၀မ်းချုပ်တတ်သူ၊ ၀မ်းမာ ၀မ်းညှစ်တတ်သူတွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ တချို့လည်း ၀မ်းမချုပ်ဘဲ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ???? နံပါတ် (၁) အနေနဲ့ကတော့…. လိပ်ခေါင်းလားဆိုတာသေချာဖို့ ဆရာ၀န်နဲ့ပြသဖို့...

"လူအများစုကြောက်ကြတဲ့ တနင်္လာနေ့တွေမှာ နှလုံးရုတ်တရက်ထဖောက်နိုင်ခြေ များသလား" လူအများစုဟာ တနင်္လာနေ့ရောက်ရင် မပျော်ကြပါဘူး... ဒီလိုမျိုး တနင်္လာနေ့ရောက်တဲ့အခါ စိတ်မပျော်မရွှင်ဖြစ်ခြင်း (Monday blues) ဟာ နှလုံး ရုတ်တရက်ထဖောက်နိုင်ခြေကို များစေတယ်လို့ လေ့လာချက်တစ်ခုက ဆိုပါတယ်။ နှလုံး ရုတ်တရက်ထဖောက်ခြင်း (heart attack) ဟာ သေဆုံးမှုကိုဖြစ်စေတဲ့ အဖြစ်များဆုံး ရောဂါများထဲမှ တစ်ခုလည်း...

မိုးက​လေး​အေး​အေးနဲ့ အိပ်ရာထဲ​ကွေး​ပြီး Revo music ​က​နေ သီချင်း​လေး​တွေ နား​ထောင်​နေရတာ တကယ့်စည်းစိမ်ပဲ... "မိုး....ရွာမယ်ဆိုရင်​လေ...သည်းလိုက်စမ်းပါ့ကွယ် " ငယ်ကတည်းက သ​ဘောကျခဲ့တဲ့ မီမီဝင်း​ဖေသီချင်း​လေး။ ရွာပါ... မိုးတွင်းမှာ သူ့ဟာသူမိုးရွာတာ​က ကောင်း​ပေမယ့် ခြင်​တွေ​ပေါက်ဖွားတတ်ကြတာက​တော့ တကယ့်ပြဿနာပါ။ ​ခြင်​ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ​ရောဂါ​တွေထဲမှာ က​လေး​တွေကို ဒုက္ခအ​ပေးဆုံးက သွေးလွန်တုပ်​ကွေးပါ။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ​သွေးလွန်တုပ်​ကွေး အဖြစ်များတဲ့နိုင်ငံ​တွေထဲ ပါ​ပါတယ်။...